Báo cáo Chỉ số Năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) năm 2022, do Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) phối hợp với Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID) công bố vào giữa tháng 4/2023 vừa qua, đã khái quát về tình hình hoạt động của khối doanh nghiệp FDI tại Việt Nam trong năm 2022.

KHU VỰC FDI CÓ NHIỀU DỊCH CHUYỂN

Tuy vậy, Điều tra PCI-FDI 2022 cho thấy một ghi nhận đáng chú ý. Đó là doanh nghiệp FDI hoạt động tại các trung tâm công nghiệp ở vùng Đông Nam Bộ như Bình Dương và Đồng Nai lại là những địa phương tỏ ra thận trọng nhất với việc mở rộng quy mô hoạt động trong tương lai. Điều này trái ngược hoàn toàn với sự lạc quan ở các địa phương như Bà Rịa – Vũng Tàu, Hải Dương, Thái Nguyên, Quảng Ninh, Quảng Nam, Hưng Yên và Bắc Giang.

Nguyên nhân của hiện tượng này có thể bởi sự dịch chuyển trong cơ cấu lao động giữa các vùng miền và giữa các ngành nghề. Theo đó, để có thể mở rộng quy mô, các doanh nghiệp FDI ở Bình Dương và Đồng Nai cần tuyển dụng thêm lao động; tuy nhiên, việc này lại trở nên đặc biệt khó khăn trong bối cảnh sau đại dịch Covid-19 do tình trạng hàng loạt người lao động rời bỏ nhà xưởng trở về quê vừa để tránh dịch, vừa tái lập nghiệp hoặc tìm kế sinh nhai khác nơi quê nhà.

Một thông tin đáng lưu ý, theo điều tra PCI-FDI 2022 đó là phần lớn doanh nghiệp FDI hoạt động tại Việt Nam có quy mô nhỏ và vừa, dù là theo tiêu chí về vốn, lao động hay doanh thu.

Cụ thể, có gần 83% doanh nghiệp FDI có số vốn dưới 100 tỷ đồng; 1/4 doanh nghiệp FDI sử dụng dưới 10 lao động và 57,4% có dưới 50 lao động. Về doanh thu, gần 25% số doanh nghiệp FDI có doanh thu dưới 3 tỷ đồng và 77,8% có doanh thu dưới 100 tỷ đồng trong năm 2022.

Phân theo hệ thống ngành nghề, kết quả khảo sát có gần một nửa (49,5%) số doanh nghiệp FDI hoạt động trong lĩnh vực công nghiệp và chế tạo; 39% trong lĩnh vực dịch vụ và thương mại; 7% trong lĩnh vực xây dựng.

Xét theo ngành thì phần lớn doanh nghiệp FDI hoạt động trong ngành bán buôn - bán lẻ. Các ngành khác có mật độ doanh nghiệp FDI lớn là sản xuất chế biến kim loại đúc sẵn, cao su, nhựa và sản phẩm điện tử, máy tính.

Đặc biệt, Điều tra PCI-FDI 2022 còn cho thấy có một xu hướng là khối doanh nghiệp FDI đang có sự dịch chuyển khỏi ngành may mặc. Ví dụ, năm 2010, các doanh nghiệp dệt may chiếm tỷ trọng lớn nhất thì đến năm 2022 con số này đã giảm đáng kể. Ở chiều ngược lại, doanh nghiệp các ngành sản xuất máy tính, thiết bị điện tử và thông tin/truyền thông đang chiếm tỷ trọng ngày càng lớn.

Trong những năm gần đây, các nhà đầu tư nước ngoài còn đẩy mạnh các hoạt động, thương vụ sáp nhập và mua lại (M&A). Đáng chú ý là 20 thương vụ M&A lớn và đình đám tại thị trường Việt Nam, thu hút sự quan tâm của dư luận.

Chiếm khoảng 1/3 trong số đó là các nhà đầu tư đến từ Thái Lan. Có thể dẫn ra một số vụ đình đám, như: Tập đoàn Beverage chi 4,8 tỷ USD mua lại 53,59% cổ phần của Tổng công ty Bia Sài Gòn (Sabeco); Central Group bỏ ra 1,14 tỷ USD mua chuỗi đại siêu thị BigC; TCC Holdings chi 800 triệu USD mua Metro Cash&Carry Việt Nam; Siam City Cement (SCCC) mua 65% Lafarge Holcim (khoảng 524 triệu USD); SCG mua Công ty cổ phần vật liệu xây dựng Việt Nam (VCM, tổng giá trị được cho là 440 triệu USD) và mua 85% cổ phần Prime Group (tương đương 290 triệu USD); chuỗi bán lẻ Power Buy thuộc Central Group, chi 140 triệu USD mua hệ thống bán lẻ điện máy Nguyễn Kim (140 triệu USD),…

Riêng 10 tháng đầu năm 2021 (năm dịch Covid-19 hoành hành dữ dội tại Việt Nam), thị trường M&A Việt Nam đã thu hút 8,8 tỷ USD, tăng 18% so với năm 2020 và 13,7% so với thời kỳ trước đại dịch 2019. Ví dụ: Tập đoàn SMBC (Nhật Bản) mua 49% cổ phần FE Credit; Ngân hàng SHB bán SHB Finance cho Ngân hàng Ayudhya (Thái Lan); SK Group (Hàn Quốc) mua 16,26% cổ phần VinCommerce; đặc biệt, Thaco mua lại chuỗi bán lẻ eMart (Hàn Quốc) dưới hình thức nhượng quyền…

Sách trắng Doanh nghiệp Việt Nam 2021 cho biết, khu vực FDI có 18.762 doanh nghiệp, trong đó có 16.455 doanh nghiệp có kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh, chiếm 2,8% tổng số doanh nghiệp cả nước và tăng 60,7%. Doanh thu thuần khu vực doanh nghiệp FDI bình quân giai đoạn 2016 – 2019 tạo ra 6,3 triệu tỷ đồng, chiếm 28,4% và tăng 106,2%.

Lợi nhuận trước thuế bình quân giai đoạn 2016 – 2019 khu vực doanh nghiệp FDI tạo ra 374,9 nghìn tỷ đồng, chiếm 44,4% và tăng 102,1%. Lợi nhuận trước thuế năm 2019, khu vực FDI tạo ra lợi nhuận cao nhất trong toàn bộ khu vực doanh nghiệp, đạt 406 nghìn tỷ đồng, tăng 6,4% so với năm 2018.

Mới đây, trong Báo cáo trình Thủ tướng Chính phủ kết quả kinh doanh năm 2021 của doanh nghiệp khu vực FDI, Bộ Tài chính cho biết, số doanh nghiệp FDI báo lỗ là 14.293, chiếm 55% tổng số doanh nghiệp FDI của cả nước, với giá trị lỗ 168.334 tỷ đồng. Số doanh nghiệp FDI có lỗ lũy kế là 16.258; doanh nghiệp FDI lỗ mất vốn chủ sở hữu là 4.402, đều tăng so với năm 2020.

Từ các số liệu trên, Bộ Tài chính đánh giá, bên cạnh những kết quả đạt được, sự tăng trưởng nguồn vốn của doanh nghiệp FDI phần lớn đến từ nguồn tài trợ bên ngoài. Các chỉ tiêu sinh lời một số lĩnh vực vẫn còn âm, chưa được cải thiện. Số nộp ngân sách vẫn chưa tương xứng với tổng mức đầu tư.

Mã số thuế: - Đại diện pháp luật: Cao Văn Danh

Địa chỉ: Thôn Phước Hội, Xã Quế Lâm, Huyện Nông Sơn, Quảng Nam

Mã số thuế: - Đại diện pháp luật: Nguyễn Văn Tài

Địa chỉ: 224 Tôn Đức Thắng, Phường Tân An, Thành phố Hội An, Quảng Nam

Mã số thuế: - Đại diện pháp luật: Phùng Văn Phúc

Địa chỉ: Cụm Công nghiệp Đại An, Thị trấn ái Nghĩa, Huyện Đại Lộc, Quảng Nam

Mã số thuế: - Đại diện pháp luật: Bùi Thanh Hòa

Địa chỉ: Tổ 5, Thôn An Phước, Xã Bình An, Huyện Thăng Bình, Quảng Nam

Mã số thuế: - Đại diện pháp luật: Nguyễn Đắc Sơn

Địa chỉ: Thôn 2, Xã Tiên Thọ, Huyện Tiên Phước, Quảng Nam

Mã số thuế: - Đại diện pháp luật: Nguyễn Ngọc Tuấn Anh

Địa chỉ: Số 72 Đường Nguyễn Phúc Tần, Phường Minh An, Thành phố Hội An, Quảng Nam

Mã số thuế: - Đại diện pháp luật: Đoàn Nguyên Chương

Địa chỉ: Bhlô Bền, Xã Sông Kôn, Huyện Đông Giang, Quảng Nam

Mã số thuế: - Đại diện pháp luật: Đỗ Ngọc Tài

Địa chỉ: Thôn 3, Xã Tiên Ngọc, Huyện Tiên Phước, Quảng Nam

Mã số thuế: - Đại diện pháp luật: Trương Thị Hòa

Địa chỉ: 26 Núi Thành, Phường Tân An, Thành phố Hội An, Quảng Nam

Mã số thuế: - Đại diện pháp luật: Nguyễn Thị Thu Hồng

Địa chỉ: 89 đường Trương Minh Hùng, Khối Phước Tân, Phường Cửa Đại, Thành phố Hội An, Quảng Nam

Mã số thuế: - Đại diện pháp luật: Nguyễn Thị Nga

Địa chỉ: Thôn Quý Thạnh 1, Xã Bình Quý, Huyện Thăng Bình, Quảng Nam

Mã số thuế: - Đại diện pháp luật: Lê Đức Y Doãn

Địa chỉ: Thôn Phú Phước, Xã Đại An, Huyện Đại Lộc, Quảng Nam

Mã số thuế: - Đại diện pháp luật: Đoàn Công Sĩ

Địa chỉ: Thôn Hòa Mỹ, Xã Quế Xuân 2, Huyện Quế Sơn, Quảng Nam

Mã số thuế: - Đại diện pháp luật: Nguyễn Hùng

Địa chỉ: 21A Phạm Ngũ Lão, Phường An Mỹ, Thành phố Tam Kỳ, Quảng Nam

Mã số thuế: - Đại diện pháp luật: Hoàng Lê Mai

Địa chỉ: Số 153 đường Lạc Long Quân, Phường Cẩm An, Thành phố Hội An, Quảng Nam

Mã số thuế: - Đại diện pháp luật: Đào Thị Ngọc Hương

Địa chỉ: Thôn Trung Phước 2, Xã Quế Trung, Huyện Nông Sơn, Quảng Nam

Mã số thuế: - Đại diện pháp luật: Huỳnh Ngọc Trung

Địa chỉ: Cụm công nghiệp ấp 5, Thôn Song Bình, Xã Đại Quang, Huyện Đại Lộc, Quảng Nam

Mã số thuế: - Đại diện pháp luật: Nguyễn Đức Quang

Địa chỉ: 47 Huỳnh Thúc Kháng, Phường An Xuân, Thành phố Tam Kỳ, Quảng Nam

Mã số thuế: - Đại diện pháp luật: Đoàn Ngọc Thanh Hoa

Địa chỉ: 51 Nguyễn Phúc Chu, Phường Minh An, Thành phố Hội An, Quảng Nam

Mã số thuế: - Đại diện pháp luật: Trà Trần Hòa

Địa chỉ: Thôn Tất Viên, Xã Bình Phục, Huyện Thăng Bình, Quảng Nam